راهنماي کاربرد بیمه های مهندسی و بیمه مسوولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان

کاربرد بیمه هاي مهندسی در پروژه هاي زیربنایی وعمرانی

رشد و توسعه اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی و دستیابی به اهداف تعیین شده در سند چشم انداز و برنامه هاي توسعه در کشور، نیازمند حمایت و حفظ سرمایه هاي ملی است. بیمه از ابزارهاي مهم توسعه است که اتکا به آن در بخش هاي مختلف از جمله طرح ها و پروژه هاي زیربنایی اجتناب ناپذیر است. با وجود پیشرفت هاي بسیار در راهبري و ساخت پروژه هاي بزرگ و پیچیده در کشور، بکارگیري بیمه نامه مناسب به منظور جبران خسارت هاي احتمالی به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. با هدف رفع کاستی ها و همگامی و هماهنگی با آموزه هاي ملی و جهانی به دست آمده از کاربرد بیمه های مهندسی در پروژه هاي زیربنایی وعمرانی، امور آب و آبفاي وزارت نیرو در قالب طرح تهیه ضوابط و معیارهاي فنی صنعت آب کشور، تدوین راهنماي کاربرد بیمه های مهندسی و بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان( تهیه ارزیابی، دریافت خسارت) را به صورت نشریه مستقل با هماهنگی امور نظام فنی و اجرایی سازمان برنامه و بودجه کشور در دستور کار قرار داد و پس از تهیه، آن را براي تایید و ابلاغ به عوامل ذینفع نظام فنی و اجرایی کشور به این سازمان ارسال نمود.

مدیریت ریسک در پروژه های عمرانی

ساخت و بهره برداري از پروژه ها و طرح هاي مهندسی و زیربنایی نیازمند سرمایه گذاري و صرف وقت و هزینه ها ي بسیار مالی، اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی است. مدیریت صحیح در تمام طول دوره ساخت و نیز دوره بهره برداري نقش مهمی در به ثمر نشاندن این گونه کارها دارد. پروژه ها در دوره عمر خود با خطرات و ریسک ها ي بسیار روبرو هستند که می بایست براي مقابله با آنان اقدامات ویژه اي اندیشیده شود. یکی از مهم تر ین مباحث در مدیریت پروژه چگونگی رفتار و واکنش به ریسک ها در دوران مختلف پروژه از آغاز تا پایان دوره ساخت و نیز دوره بهره برداري است که « مدیریت ریسک » شناخته می شود. مدیریت ریسک برخورد هوشمندانه با مخاطرات و عدم اطمینان هاي پیش رو است به که با اتخاذ شیوه هاي گوناگون سبب می گردد خسارات و مشکلات احتمالی به بهترین روش مدیریت و پاسخ داده شود. یکی از مهم ترین اقدامات براي مقابله با خطرات، انتقال خسارات احتمالی به خارج از مجموعه است که بیمه نمودن پروژه شناخته شده ترین راه حل آن است.

پوشش های بیمه های مهندسی

پروژه ها و محصولات آن ها اعم از ساختمان، سد، تونل، راه، خطوط انتقال آب و نیرو، نیروگاه، کارخانه، خطوط تولید، ماشین آلات، کالاهاي تولید و انبار شده، تجهیزات و … نیاز به انواع پوشش هاي بیمه اي دارند . در این بین دوره اجراي پروژه ها پرمخاطره ترین دوره در طول عمر یک پروژه تلقی می گردد. بر این اساس برحسب منشا بروز خسارت که می تواند ناشی از عملیات موضوع پیمان یا حوادث طبیعی، سرقت، آتش سوزي، مخاطرات ویژه و نظایر آن باشد، می توان عملیات موضوع پیمان، ماشین آلات، مصالح پاي کار، اجناس به کار رفته، تاسیسات و املاك مجاور کارگاه (متعلق به صاحب کار)، اشخاص ثالث و اموال آن ها و غیره را بیمه کرد تا در صورت بروز خسارت، مدیریت توان بازسازي و یا پرداخت خسارات را داشته باشد و در فعالیت آن یا بهره برداري از محصول پروژه خللی به وجود نیاید.

راهنماي کاربرد بیمه هاي مهندسی و بیمه مسوولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان (تهیه، ارزیابی، دریافت خسارت)

با وجود پیشرفت هاي بسیار در صنعت ساخت کشور و توانایی در ساخت سازه ها و پروژه هاي پیچیده ، متاسفانه بیمه نمودن صحیح و استفاده مناسب از بیمه نامه به منظور جبران خسارت هاي احتمالی به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. علی رغم آشنایی کلی دست اندرکاران صنعت ساخت و بهره برداران با بیمه، به دلیل عدم آموزش و نیز عدم توجه به ضرورت تهیه پوشش بیمه اي مناسب شاهد ورود خسارت هاي بسیار به پروژه هاي زیربنایی و مهم کشور هستیم که به دلیل نقص در تامین پوشش بیمه اي آسیب هاي وارده به طور مناسب جبران نمی شوند و به این خاطر تاخیر و اختلال در اجراي کار به وجود می آید که ممکن است موجب از بین رفتن توجیه اقتصادي و حتی فنی و اجتماعی براي تکمیل پروژه و بدون استفاده ماندن سرمایه گذاري هاي انجام شده گردد. در تحقیقی که سال هاي قبل انجام شده است نشان می دهد، تنها حدود بیست درصد از خسارت هاي درخواست شده توسط بیمه گذاران بیمه های مهندسی منجر به پرداخت خسارت توسط بیمه گران شده که نشان دهنده وجود اشکالات پایه اي در تهیه بیمه نامه ها و عدم توجه به کلوزها و شرایط خصوصی بیمه نامه هایی است که اغلب توسط بیمه گذاران تهیه شده است.

نشریه 767 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

ازاین رو، ضرورت تدوین راهنمایی به منظور آشنایی مدیران، کارشناسان و بدنه اجرایی پروژه هاي زیربنایی و عمرانی با جایگاه و مفاهیم بیمه و ارائه روشی کاربردي براي تهیه بیمه نامه هاي مورد نیاز اعم از بیمه های مهندسی و بیمه میئولیت مدنی کارفرما به شدت احساس می گردید . بذر اولیه تهیه این راهنما در گردهمایی هاي تخصصی « دانش توسعه » که به صورت فصلی و در سطح معاونان طرح و توسعه بخش آب وزارت نیرو با محوریت« معاونت طرح و توسعه شرکت مدیریت منابع آب ایران » و به منظور تبادل تجربیات و به اشتراك گذاري دانش و گسترش فرهنگ مدیریت دانش برگزار می شود ، نهاده شد . پس از آن با توجه به استقبال کارشناسان و مدیران بخش هاي مختلف از موضوع جایگاه بیمه در طرح ها ي عمرانی و دوره بهره برداري از تاسیسات ساخته شده، راهنماي بیمه هاي مهندسی به منظور کمک به کلیه دستاندرکاران مرتبط تهیه گردید. یادآور می گردد در کنار توضیحات ارائه شده درباره کلوزهاي بیمه های مهندسی، بیمه گذاران می بایست متن کامل کلوزها را مطالعه و با توجه به شرایط پروژه یا ساختمان ها و تاسیسات خود تصمیم گیري نماید. در این راهنما به منظور جلوگیري از به درازا کشیده شدن مطالب سعی گردیده از توضیحات غیرضروري خودداري شود.

هدف

این راهنما کوشش دارد ضمن آشنا نمودن مدیران، کارشناسان و دست اندرکاران و ذينفعان با جایگاه و مفاهیم بیمه، روشی کاربردي براي تهیه بیمه های مهندسی و بیمه مسئولیت مدنی کارفرما که برای روژه هاي زیربنایی و عمرانی ضروریست ارائه نماید.

دامنه کاربرد

این راهنما قابلیت استفاده براي طیف گسترده اي از مخاطبان به ویژه در طرح هاي در حال ساخت و نیز پروژه ها و تاسیسات در دست بهره برداري را دارد. بارزترین ویژگی این راهنما ارائه توضیحات مفید در باره کلوزهاي مهم بیمه های مهندسی و تهیه فرم ها و جدول هایی براي شناسایی خطرات هر پروژه و کمک به تصمیم گیرندگان براي انتخاب پوشش هاي بیمه اي مورد نیاز به کمک جدول ها و فلوچارت هاي منحصر به فرد آن می باشد.